Sen polifazowy - na czym polega?

Technikę pozwalającą na ograniczenie snu ciągłego, poprzez wprowadzenie krótkich drzemek w ciągu dnia nazywamy snem polifazowym.

Wielu badaczy uważa tą metodę snu jako pierwowzór stosowany przez naszych przodków, mający wiele pozytywnych wpływów na nasze życie. Zauważono ten sposób funkcjonowania również u zwierząt. Sen polifazowy daje możliwość wykorzystania czasu do maksimum, dzięki ograniczeniu w możliwie największym stopniu okresu, jaki przeznaczymy w ciągu doby na sen. Obecnie znajdziemy wiele opracowań na ten temat, więc jeżeli tylko chcesz zapoznać się z tą techniką poszukaj sprawdzonych informacji i stopniowo, według zaleceń osób doświadczonych wdrażaj w swoje życie tą metodę.

Badania nad snem polifazowym

Najbardziej znanym i cenionym badaczem współczesnego świata, który zainteresował się tą techniką snu, a wnioski udostępnił do publicznej wiadomości, jest doktor Claudio Stampi. Jako pasjonat jednoosobowych, długodystansowych wycieczek żeglarskich musiał znaleźć sposób na regenerację organizmu, mając jednocześnie częstą kontrolę nad tym co się wokół niego dzieje. Pomocne okazały się krótkie i częste drzemki, podczas których organizm zregenerował się na tyle by utrzymać koncentrację i skupienie.

Swoje badania kontynuował później w warunkach laboratoryjnych. W tym celu przez 50 dni monitorował koncentrację, produktywność i energię młodego artysty o imieniu Francesco. Według doktora badane parametry nie uległy pogorszeniu, mimo iż w trakcie badań młody człowiek spał zaledwie 3 godziny na dobę. Zauważalnym problemem były jedynie trudności z wybudzaniem się, również fakt, że mając jeden dzień w czasie eksperymentu na dowolną ilość snu Francesco przespał 10 godzin i wówczas jego sprawność umysłowa uległa znacznej poprawie. Podsumowując swoje badania Stampi wysunął wnioski, że w wyjątkowych sytuacjach możemy bez uszczerbku na zdrowiu ograniczyć sen jednak reakcja organizmu młodego człowieka na dłuższy sen oraz problemy z wybudzaniem, świadczą o bardzo konkretnych predyspozycjach organizmu.

Nie tylko Stampi przeprowadzał eksperymenty. W opracowaniu obecnie znanych technik snu polifazowego swój udział mają:

• amerykańska, kanadyjska oraz włoska armia, które poszukiwały systemu pozwalającego, w krótkim czasie zregenerować umysł żołnierzy oraz pilotów, w trudnych i niebezpiecznych warunkach
• NASA wraz z Organizacją Badającą Wpływ Lotów Kosmicznych na Zdrowie, kiedy opracowywały metody ułatwiające sen astronautów w warunkach przestrzeni kosmicznej

Techniki snu

Współcześnie znane, opisane i w dalszym ciągu badane techniki snu to:

• sen monofazowy – powszechnie znany i stosowany, polega na jednostajnym, nieprzerwanym śnie około 8 godzin na dobę
• SIESTA – sen bifazowy, jego elementy składowe to 6 godzinny sen ciągły oraz jedna 20 minutowa drzemka lub 4,5 godzinny sen i jedna 90 minutowa drzemka. Dość popularna metoda, stosowana przez wielu zupełnie nieświadomie, w Polsce drzemki mają miejsce najczęściej po obiedzie.
• EVERYMAN – metoda trudniejsza do opanowania i ciężko znaleźć osoby, którym udało się w niej wytrwać . Polega na 1,5 do 4,5 godzin nieprzerwanego snu oraz od dwóch do pięciu 20 minutowych drzemek w ciągu dnia.
• DYMAXION – to cztery 30 minutowe drzemki odbywane co 4 godziny. Nietypowa metoda i mało znana. Łącznie śpi się 2 godziny.
• UBERMAN – najtrudniejsza metoda, polegająca na sześciu 20 minutowych drzemkach co 4 godziny.

W opracowaniach badawczych możemy przeczytać powtarzające się wnioski. Jednym z nich jest między innymi fakt, że dłuższe drzemki są korzystniejsze dla organizmu niż krótkie.

Wpływ snu polifazowego na zdrowie

Ponieważ nie ma badań na temat długofalowego praktykowania snu polifazowego i jego wpływu na ludzki organizm, ciężko jest jednoznacznie stwierdzić, czy jest zdrowy czy raczej szkodzi. Krótkie epizody nie pogarszają stanu zdrowia praktykujących tą metodę. W sytuacji, kiedy musimy zrezygnować ze snu lub bardzo go ograniczyć, mają wręcz pozytywny wpływ na funkcjonowanie. Niezależnie od podjętego wyzwania i wybranej techniki snu należy się do tego odpowiednio przygotować. W tym celu należy pamiętać o:

• zdobyciu odpowiedniej wiedzy- w oparciu o liczne i sprawdzone źródła, np. opracowania badawcze czy książki, eliminując szereg licznych, niesprawdzonych informacji
• odpowiednim żywieniu – wdrożonym jeszcze przed przystąpieniem do projektu, by odpowiednio przygotować organizm. Zbilansowana dieta powinna zapewnić źródło witamin i minerałów oraz niezbędną ilość wartości odżywczych. W okresie intensywnego wysiłku odpowiednie żywienie zapewni energię, witalność i sprawność intelektualną.
• higienie życia- czyli zachowaniu odpowiednich proporcji pomiędzy pracą, nauką a rozrywką, pasją, czasem spędzonym z rodziną. Zalecane jest również uprawianie sportu i przebywanie na świeżym powietrzu, spacer po drzemce da sygnał organizmowi, że pora się rozbudzić.
• higienie snu – krótki czas przeznaczony na sen powinien być wykorzystany do maksimum. Należy więc wyeliminować wszystkie szkodliwe czynniki mogące nam uniemożliwiać lub pogarszać wypoczynek. By zadbać o właściwy poziom komfortu musimy pamiętać o tym, by miejsce do tego przeznaczone było czyste, z dostępem świeżego powietrza, odpowiednio zaciemnione i wygłuszone. Powierzchnia spania powinna zapewniać nam wygodę (materac lateksowy lub materac termoelastyczny; materac kokosowy lub materac z trawy morskiej – wybór powinien być uzależniony od naszej wagi i upodobań ), powinniśmy utrzymywać regularne pory pójścia spać i wstawania. Internetowy sklep z materacami posiada rozbudowaną oferę i każdy znajdzie materac dopasowany do własnych potrzeb.

Podsumowując wszystkie wiadomości, możemy śmiało stwierdzić, że przy zachowaniu zdrowego rozsądku i odpowiednim przygotowaniu sen polifazowy nie zaszkodzi naszemu życiu i zdrowiu. Jak we wszystkim, tak i w tym przypadku ważne jest zachowanie umiaru. Odpoczynek jest niezbędny, więc pamiętajmy by zyskany czas przeznaczyć na różne formy aktywności: naukę, pracę, zabawę, rozrywkę, ale też leniuchowanie... Niemal pewne jest, że jeżeli przez 20 h na dobę będziemy pracować, wpłynie to negatywnie na nasz organizm, ponieważ nie jest on przeznaczony do tak długotrwałego, intensywnego wysiłku.

Artykuł napisany pod nadzorem specjalisty od snu Marka Dobrowolskiego.